“Nog nooit nam de werkgelegenheid in Twente zo sterk toe, 10.000 werkzame personen erbij in een jaar tijd. Dat komt onder andere door de extra inspanningen die zijn geleverd om niet werkende inwoners te stimuleren wèl te gaan werken.
Daarmee is de grote vraag naar personeel echter nog niet opgelost. We blijven investeren in de gezamenlijke opgave met het bedrijfsleven en de onderwijsinstellingen om Twentse werkenden de juiste vaardigheden te laten ontwikkelen die het werken in de veranderende economie in onze groene technologische topregio stelt.” Dat zegt Arjan Kampman, wethouder gemeente Enschede en voorzitter van de Arbeidsmarktregio Twente.
De werkgelegenheid in Twente is in 2022 met bijna 10.000 personen toegenomen. Een stijging van 3 procent ten opzichte van een jaar eerder, en 38 procent meer dan 10 jaar geleden. In totaal telt Twente 336.730 werkzame personen. Ondanks deze toename blijft de vraag naar werkenden groot. Wel zien we in het laatste kwartaal van meting een lichte daling van het aantal vacatures. Gemiddeld kan een Twentse werkzoekende kiezen uit 4,5 vacatures. In omliggende regio’s ligt dit aantal (nog) hoger. Hierdoor is de concurrentie voor Twentse werkgevers niet alleen in de regio hoog, maar neemt deze ook toe van buiten de regio.
Het Bedrijven- en Instellingenregister Overijssel (BIRO) heeft net voor de publicatiedatum van deze Twentse Arbeidsmarktmonitor de werkgelegenheidscijfers gepubliceerd. Ten opzichte van 2021 is de werkgelegenheid in Twente met 3,0 procent toegenomen. In 2022 telde Twente 336.730 werkzame personen, dat is 9.930 meer dan een jaar eerder.
In het derde kwartaal van 2022 (meest recente cijfers) hebben de Twentse werkgevers 10.500 nieuwe vacatures geplaatst. Dit zijn er 700 minder dan in het voorliggende kwartaal, een daling van 6,3 procent. Landelijk was deze daling groter (-9,3 procent). Het aantal nieuwe vacatures dat per kwartaal in Twente ontstaat, ligt sinds begin 2020 structureel relatief hoger dan in Nederland.
Aan het einde van het derde kwartaal van 2022 telde Twente 12.700 openstaande vacatures. Na 7 opeenvolgende kwartalen met een stijging in de openstaande vacatures is deze in het derde kwartaal van 2022 met 400 afgenomen. Het derde kwartaal laat een afname van 3,1 procent zien ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Landelijk daalde het aantal openstaande vacatures in het derde kwartaal van 2022 met 5,8 procent.
De relatief grootste afname openstaande vacatures is te vinden in de beroepsklassen bedrijfseconomische/ administratieve (-250), en commerciële beroepen (-200). De vraag naar technisch geschoolden is onverminderd hoog.
Vacatures zijn de vraagzijde van de arbeidsmarkt, beschikbare werkzoekenden de aanbodzijde. De ‘Spanningsindicator Arbeidsmarkt’ is de verhouding tussen beide. In Twente stonden voor elke persoon met een kortdurig WW-recht 4,5 vacatures open, in Nederland zijn dat er 5,3. Dat betekent dat het in Nederland in het algemeen moeilijker is om vacatures gevuld te krijgen. Twente kent ook een minder krappe arbeidsmarkt in vergelijking met omliggende regio’s. In de aangrenzende regio’s Achterhoek, Stedendriehoek en regio Zwolle staan tegenover elke persoon met een kortdurig WW-recht meer vacatures open. Dat betekent dat de concurrentie vanuit deze regio’s om arbeid toeneemt.
De grote vraag naar en het beperkte aanbod van personeel vertaalt zich in Twente naar alle beroepsklassen. Echter de arbeidsmarkt voor bedrijfseconomische- en pedagogische beroepen is minder krap geworden. Hoewel de krapte is afgenomen, is nog wel steeds sprake van een krappe arbeidsmarkt. Er zijn meerdere vacatures per kandidaat.
Beroepsklassen zijn onder te verdelen in beroepsgroepen. In het derde kwartaal van 2022 is het aantal beroepsgroepen met een (zeer) krappe arbeidsmarkt in Twente gestegen naar 82. Van de in totaal 112 onderscheiden beroepsgroepen heeft bijna driekwart (73%) te maken met veel vraag naar personeel.
In Twente zijn 112 beroepsgroepen te onderscheiden. Hiervan kennen slechts 3 groepen een gemiddelde krapte (hulpkrachten bouw en industrie, leerkrachten basisonderwijs, maatschappelijk werkers). Per kandidaat zijn maximaal 1,5 vacatures beschikbaar. Hier staat tegenover dat 9 groepen te maken hebben met extreme krapte. Voor artsen, databank- en netwerkspecialisten, elektriciens en elektronicamonteurs, elektrotechnisch ingenieurs, keukenhulpen, machinemonteurs, managers detail- en groothandel, software- en applicatieontwikkelaars, en vuilnisophalers en dagbladenbezorgers zijn er in Twente meer dan 15 vacatures beschikbaar op één kortdurig WW-gerechtigde.
In december 2022 telde Twente 5.110 personen met een WW-recht. Een lichte seizoensgebonden stijging ten opzichte van november. In die maand waren er in Twente voor het eerst minder dan 5.000 personen met een WW-recht, namelijk 4.914. Vergeleken met eind vorig kwartaal is het aantal WW-rechten in Twente afgenomen met 0,4 procent, landelijk is dit 1,9 procent. In december 2022 is het aantal Twentse jongeren met een WW-uitkering gestegen met 32 personen naar 448. Door de kleine aantallen is het procentueel een relatief sterke stijging van 7,7 procent. De toename van het aantal WW-rechten in december is veroorzaakt door een sterkere instroom. De uitstroom is ten opzichte van een maand eerder constant gebleven.
Eind december 2022 werden er in Twente 12.544 Participatiewet-uitkeringen verstrekt. Dit waren er 30 meer dan in november 2022, een toename van 0,2 procent. Voor een vergelijking met Nederland is oktober 2022 het meest recent beschikbare nationale cijfer. De ontwikkeling van de Twentse en de Nederlandse Participatiewet-uitkeringen loopt gelijk. Sinds begin 2022 is het aantal Participatiewet-uitkeringen in Twente met 3,1 procent gedaald en in Nederland met 3,2 procent.
Eind december 2022 werden er in Twente 1.436 Participatiewet-uitkeringen aan jongeren verstrekt. Dit is er één minder dan in november. Ten opzichte van begin 2022 is het aantal met zes uitkeringen gestegen. Feitelijk is dit aantal over geheel 2022 stabiel. Cijfers voor Nederland worden niet gepubliceerd.
Van de werknemers die in Twente wonen is 32 procent 50 jaar of ouder. In Nederland is dat 31 procent. Er zijn grote verschillen in aandeel jongeren en ouderen naar sector. In met name de horeca (86 %) en detailhandel (81 %) zijn verhoudingsgewijs veel werknemers jonger dan 50 jaar. Ook werknemers die via een uitzendbureau werken (76 %) of in de landbouw (73 %) werken, zijn vergeleken met andere sectoren relatief vaak jonger dan 50 jaar. Aan de andere kant geldt voor 3 sectoren dat meer dan 4 op de 10 medewerkers ouder is dan 50 jaar. Dit zijn de sectoren openbaar bestuur, vervoer en opslag en industrie.
Aandeel oudere werknemers gestegen ten opzichte van 2018
In 3 jaar tijd is de totale procentuele verdeling van werknemers naar leeftijdsgroep gewijzigd. Het aandeel werknemers van 50 jaar en ouder is in Twente tussen 2018 en 2021 met 2 procentpunt toegenomen (van 30% naar 32%). Wanneer we de procentuele ontwikkeling per leeftijdsgroep vergelijken met landelijk, blijkt dat het aantal jongere werknemers en het aantal oudere werknemers in Twente sterker is gestegen dan in Nederland gemiddeld. Dit wijst op een sterkere instroom van jongeren en ook op een meer vergrijzend werknemersbestand.
De toename van het aantal oudere werknemers zal (groten)deels een gevolg zijn van de leeftijdsontwikkeling van personeel. Echter ook de tussen 2018 en 2021 licht opgelopen arbeidsparticipatie van jongere en oudere werknemers draagt hieraan bij. De komende jaren zal vergrijzing enerzijds de vervangingsvraag verder voeden en anderzijds door de trend van langer doorwerken het aandeel oudere werknemers groter worden.
Procentuele groei aantal jongere werknemers in Twentse zakelijke dienstverlening, groothandel en vervoersector groter dan landelijk
Als we de regionale ontwikkeling van het aantal werknemers tussen de 15 en 27 jaar oud vergelijken met landelijk, onderscheiden met name de zakelijke dienstverlening, groothandel en vervoer en opslag zich met grotere groeipercentages. Er zijn een paar sectoren waar de groei minder sterk is – zoals de bouw en de zorg – maar deze verschillen zijn minder groot.
In met name Twentse uitzendbranche en zakelijke dienstverlening relatief grotere toename 60-plus werknemers dan landelijk
De zakelijke dienstverlening en uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling laten tussen 2018 en 2021 een relatief grotere stijging van het aantal oudere werknemers zien dan landelijk gemiddeld.
Landelijk is het aantal werknemers van 60 jaar en ouder in het openbaar bestuur met 16 procent gestegen in de periode 2018-2021. In Twente is de toename kleiner (9%). Dit geldt in iets mindere mate ook voor cultuur, sport en overige dienstverlening en financiële dienstverlening.
IND-referenten zijn organisaties die kenniswerkers van buiten de EER/Z in dienst kunnen nemen. Aangezien organisaties een referentschap dienen aan te vragen bij de IND en het derhalve een bewuste actie is, is het ook een maat voor de mate van internationale georiënteerdheid van de regio. Hoe meer referenten, des te meer organisaties (op z’n minst overwegen) kenniswerkers van buiten de EER/Z te werk (te) stellen.
In totaal zijn 232 referent-organisaties (ook) actief in Twente. In 2019 waren dit er 145. Van de 232 organisaties die ook in Twente actief zijn, hebben er 175 één vestiging die in Twente is gelegen. Dat is zo’n 21 procent meer dan in 2019 toen dit aantal 145 bedroeg. Nederland telt circa 9.700 IND-referenten, in 2019 waren dat er 5.800. Een toename van 68 procent.
Twente neemt 1,8 procent van alle Nederlandse IND-referenten voor haar rekening. In 2019 was dit percentage 2,5 procent. Naar werkzame personen telde Twente in 2022 (meest recente cijfers) 3,5 procent van alle Nederlandse werkzame personen. Naar vestigingen gerekend telt Twente 3,2 procent van alle Nederlandse vestigingen. Vergeleken met deze maatstaven is het aantal IND-referenten onder Twentse organisaties dus gering.
De Arbeidsmarktmonitor Twente is gemaakt in opdracht van het Twentse portefeuillehouders overleg Arbeidsmarkt, en is te vinden op de website van Kennispunt Twente